Het is bijna kerst: tijd om terug te kijken én vooruit te blikken. Dit jaar begon bijzonder laat door een nat voorjaar, maar het groeiseizoen verliep verder goed. De oogst was zelfs een verademing vergeleken met een jaar eerder. Kerst biedt niet alleen ruimte voor reflectie, maar ook om je blik te scherpen op de toekomst.
In de sector waarin ik werk, zie ik een duidelijke verschuiving: van financieel gestuurd werken naar een aanpak die duurzaamheid integreert. Er is een groeiende behoefte in de sector om samen met de akkerbouwer vooruit te kijken, niet alleen naar het saldo onder aan de streep, maar ook naar de impact op bodem, gewas en omgeving. Data spelen daarbij een steeds grotere rol.
Wanneer ik zo naast de kerstboom zit en door mijn wimpers naar de toekomst kijk, zie ik een sector in beweging. Een sector die vanuit het regeerprogramma gedirigeerd wordt met gebiedsgerichte doelsturing op klimaat, water en bodem. Daarnaast zijn er Europese richtlijnen en de duurzame prikkels vanuit de grotere afnemers in de keten. Afnemers die vanuit hun CSRD-rapportage de keten willen beïnvloeden. Allemaal signalen dat we niet kunnen blijven doen wat we altijd deden. Maar hoe dan wel?
Als ik een beeld schets van de landbouw over vijf tot tien jaar, zie ik een toekomst waarin een meer biologische gerichtere teelt de standaard is. Een teelt waarin vitalere planten en een sterke bodem de kern vormen, met als vangnet een vleug(je) gangbaar. Dat vleugje gangbaar blijft nodig – denk aan de bestrijding van ziekten of andere extreme situaties – maar wordt alleen ingezet indien nodig.
Ook een sector die de komende jaren met innovaties, zoals kunstmatige intelligentie en robotisering, vroegtijdig en plaatsgericht nieuwe oplossingen zoekt om uitdagingen van morgen op te lossen. Mooie voorbeelden zien we al terug in het beheersen van de onkruiddruk met de Robotweeder of de spotsprayers.
Om daar te komen, moeten we grote stappen zetten. Niet via regelgeving, maar door innovatie en daadkracht vanuit de sector zelf. Rasveredeling kan ons helpen weerbaardere gewassen te ontwikkelen. Technologie kan ziekten eerder opsporen of zelfs verwijderen. En plaatsgebonden, slimme inzet van gewasbeschermingsmiddelen kan een wereld van verschil maken.
Het doel blijft natuurlijk een financieel gezonde bedrijfsvoering voor nu en over 20 jaar, immers dat is echt duurzaam. Maar om dat te bereiken, moeten we onze keuzes toetsen aan de opgaven van de sector. Kijk nu zelf eens door je wimpers naar de toekomst binnen jouw bedrijf en je ziet wellicht wat er nodig is: een landbouw die steeds dichter bij de biologisch gerichter teelt komt, met een vleug(je) gangbaar.
Fijne kerst en een toekomstgericht en een groeizaam 2025 toegewenst!
Hessel Kingma,
Branchespecialist Akkerbouw bij Countus
