Sinds Rutte de val van het kabinet bij de koning heeft besproken en vertrekt uit de politieke arena, heeft de één na de andere politieke leider aangekondigd niet meer beschikbaar te zijn. Opnieuw gaat Nederland in november naar de stembus. De linkerflank, met PvdA en GroenLinks voorop, zijn de campagne al begonnen met de aankondiging een socialer, eerlijker, duurzamer en groener Nederland te willen. Zijn dit niet juist de thema’s waarmee het huidige kabinet bij de provinciale verkiezingen stevig om de oren is geslagen? Met de BBB als grote winnaar en een licht verlies van de VVD lieten de kiezers dit voorjaar een duidelijk ander geluid horen: meer aandacht voor het platteland en minder westerse stadspolitiek was de boodschap.
In dat licht worden het interessante verkiezingen. Met de val van het kabinet, de exodus van politieke leiders en dus een hoop nieuwe gezichten, lijkt er dit jaar echt iets te kiezen. Polderen tussen links en rechts, zoals de laatste coalities hebben gedaan, is gezien de scherper uiteenlopende standpunten en het gebrek aan vertrouwen in elkaar, erg onwaarschijnlijk geworden. De mensen in Nederland lijken ook helemaal klaar met polderen en compromissen sluiten. Polderen werkt besluiteloosheid in de hand en beslissingen worden vooruit geschoven. Vraagstukken als stikstof, woningbouw, asiel, Groningen en toeslagrechten schreeuwen om een oplossing. En harde keuzes. Of het nu over links of rechts gaat, het is tijd om eindelijk weer beleid te gaan maken.
Voor de landbouw worden de komende verkiezingen essentieel. Gaat de linkerflank winnen, dan krijgt de reguliere landbouw het zwaar en gaan we zeer onrustige tijden tegemoet. De ‘zachtere’ landbouw echter zal garen spinnen bij een winst van links. Gaat rechts winnen, dan komt er een ander geluid aangaande stikstof en natuur. Boeren hoeven echter niet de illusie hebben dat er dan ineens een totaal andere wind gaat waaien. Wel een meer empathische en rustigere wind. Maar niet een heel andere. De druk vanuit Brussel om iets aan stikstof, natuur en klimaat te doen, blijft onverminderd groot.
Ik ben erg benieuwd hoe de BBB het gaat doen. Dat Piet Adema terugkeert als landbouwminister, lijkt erg onwaarschijnlijk. Ergens is dat jammer, want het is wel een minister die in korte tijd immens veel tijd en energie heeft geïnvesteerd om het vertrouwen bij de boeren terug te winnen. Met zijn manier van optreden heeft hij laten zien begripvol en benaderbaar te zijn en heeft hij veel sympathie bij de boeren teruggewonnen. Mocht Adema niet terug komen dan is het de politiek aan te raden een nieuwe landbouwminister te vinden die affiniteit heeft met de landbouw.
De verkiezingen in november lijken uit te lopen op een ‘ouderwetse’ strijd tussen links en rechts, zoals in de jaren van Joop den Uyl en Hans Wiegel. Een strijd ook tussen de progressieve stad en het meer behoudende platteland. Heerlijk! We zijn wel klaar met polderen, eindelijk valt er weer echt iets te kiezen.
Ruthger Steenbeek,
Branche specialist ET Agro (Akkerbouw), Countus
